یادداشت مهر؛
استارت آپها دریچه کدام تغییر؟
بی بی سرور: یک پژوهشگر حوزه حکمرانی فضای مجازی و رسانه واکنش استارت آپ ها و پلت فرم های خدماتی را به ماجرای مهسا امینی تحلیل و نقد کرده است.
به گزارش بی بی سرور به نقل از مهر، عباس سیاح طاهری* در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده است نوشت:
مرگ دردناک مهسا امینی هر انسان آزاده ای را آزرده می کند. مرگ دختری جوان به سبب عارضه قلبی، در محلی عمومی و تحت اشراف پلیس. آنچه که این نوشتار اهتمام دارد به آن بپردازد نه ریشه های گشت ارشاد، نه نقدی بر مدل آن و نه بررسی محتواهای انتشار یافته توسط مجموعه های سازماندهی شده و… که نگاهی متفاوت به مسئله است.
واکنش پلت فرم های خدمات رسان و به قولی استارت آپ ها در این ماجرا محل تأمل داشت. همگی بصورت همزمان با انتشار متونی با هشتگ مهسا امینی به این مساله واکنش نشان دادند که در ذیل قسمتی از این واکنش ها آورده شده است.
اما یک سوال اساسی مطرح است. چرا پلت فرم های خدماتی به چنین موضوعی واکنش نشان می دهند؟ شاید پاسخ آن باشد که در امتداد مسئولیت اجتماعی خود مبادرت به انتشار این محتواها کرده اند. سوال دوم آنست که چرا در موضوعات بزرگ مذهی مثل عاشورا یا غدیر یا در موضوعات ملی مثل ۲۲ بهمن، یا در موضوعات ملی مردمی مثل قهرمانی کشتی گیران در مسابقات جهانی هیچ واکنشی از سمت این دسته کسب وکارها دیده نمی گردد.
در یک گام جلوتر چرا اتحادیه کسب و کارهای اینترنتی بیانیه رسمی داده و فوت مهسا امینی را به ناامیدی جوانان گره میزند و خواهان بررسی همه جانبه و انتشار نتایج آن بدون هیچ مصلحت اندیشی می شود؟ چرا اتحادیه بارفروشان تهران، صنف نظامی فروش ها، اتحادیه تاکسی ها و باقی کسب وکارها نسبت به اتفاقات اینچنینی سکوت پیشه می کنند اما کسب و کارهای اینترنتی و استارت آپ ها (اعم از فیلم؛ کتاب، مدیریت پروژه، فروشگاه آنلاین، تاکسی اینترنتی، رزرو هتل، فروش بلیط، تبلیغات آنلاین، صرافی مارکت اندروید و…) در هر موضوعی که با حاکمیت زاویه دارد یا نقطه فشاری به حاکمیت است در صف اول و در امتداد جریان رسانه ای فشار بر ایران هستند؟
این سوالی است که خود این عزیزان باید پاسخ بدهند اما یادآوری و ذکر چند نکته می تواند راهگشا باشد.
اول: عموم افراد شاغل در این کسب وکارها جوانانی با دغدغه هستند و خاصیت جوانی شور و مطالبه گری است. با این نگاه شاید بتوان این نوع رفتار را واکاوی کرد.
دوم: آیا استارت آپ ها و کسب وکارها نقطه مقابل حاکمیت هستند؟ گروهی معتقدند استارت آپ ها جوجه هایی با دهان همیشه باز و همیشه طلبکاری هستند که انتظار دارند حاکمیت بیشترین خدمات را به آنها عرضه نماید و در اختتام هیچ کاری به آنها نداشته باشد. نه قانونی بر ایشان وضع کند، نه مالیاتی بگیرد و نه نظارتی غیر از خودشان را می پذیرند.
مثل بچه طلبکاری که فقط خانه اش را به هم می ریزد و انتظار دارد پدر خانواده همیشه به او سرویس دهی کامل داشته باشد. (و تا کنون اینگونه بوده است) این نگاه را گاهی خود استارت آپ ها با برخی رفتارهای کودکانه مانند اظهار نظر در زمینه های غیر تخصصی یا تبلیغات نامناسب (Dirty Marketing) و عبور از خطوط قرمز جنسی و استفاده ابزاری از زنان در تبلیغات دامن زده اند.
از سمت دیگر برخی رفتارهای اکوسیستم و برخی اسناد انتشار یافته در این فضا کمی محل تأمل است. به عنوان مثال در سند انتشار یافته از طرف شورای امنیت ملی آمریکا در سال ۲۰۱۱ میلادی، بر لزوم فعالیت گسترده نهادهای حاکمیتی این کشور نظیر وزارت خارجه، وزارت تجارت، وزارت دفاع، USAID و… جهت اجرائی نمودن برنامه جهانی کارآفرینی (GEP) بمنظور حفظ و تقویت امنیت ملی ایالات متحده، با تمرکز ویژه بر کشورهای اسلامی تاکید گردیده است که وزارت خارجه مسئولیت هدایت این پروژه را برعهده دارد. در این سند صراحتاً از گسترش و تقویت "استارت آپ ها" در کشورهای مدنظربه منظور ترویج دمکراسی و تقویت جامعه مدنی تاکید گردیده است.
" کریستفر شرودر" از نظریه پردازان استارتاپ ها، در کتاب " استارتاپ ها رستاخیر کارآفرینی در خاورمیانه" از ایجاد تغییرات بنیادین در خاورمیانه بوسیله استارتاپ ها خبر می دهد.
"جیسون هابر" نویسنده کتاب کارآفرینی اجتماعی از "ایجاد انقلاب در ایران" با بهره گیری از ظرفیت استارتاپ ها و کارآفرینی اجتماعی، نامبرده است. بنحوی که حوادث کوی دانشگاه سال ۷۸ را نقطه شروع یک انقلاب سیاسی نام برده، سپس فتنه سال ۸۸ را به عنوان رویدادی که توانست نظام جمهوری اسلامی ایران را به چالش بکشاند، ذکر نموده و در آخر استفاده از ظرفیت کارآفرینی خصوصاً در عرصه اجتماعی با تاکید بر ایجاد شکاف اجتماعی و ناکارآمدی حاکمیت در تامین نیازهای اقتصادی (و تامین آن توسط استارتاپ ها) مسیری را برای به سرانجام رساندن تغییر بنیادین در ایران معرفی می نماید.
مسیری که هابر ترسیم می کند بصورت خلاصه آنست که استارت آپ ها بوسیله گسترش قدرت انحصار خودشان تلاش می کنند با ایجاد مونوپل و بدست گرفتن بازار، خود تبدیل به تنظیم گر بخش خودشان شوند و در یک مسیر آرام اما طولانی حاکمیت را از بخش خدمات خود خلع ید کنند و به تدریج و با حذف حاکمیت از بخش های مختلف حکمرانی به کاهش قدرت حاکمیت کمک نمایند و حاکمیت را ناتوان از ارائه خدمات معرفی نماید. مسئله ای که با واکنش حاکمیت های مختلف در جهان همچون فرانسه و انگستان روبرو شده است.
به نظر می رسد حاکمیت در چند سال قبل و با حمایت بی چون و چرا از کسب وکارها و اعطای وام های مختلف و اعتبارات مختلف به اصرار می خواهد استارت آپ ها را با نظارت، رگولاتوری و رصد دقیق از فضای سیاسی دور کند و آنها را در قالب "کسب و کار" نگه دارد و برای این کار عزم جدی هم دارد چونکه سیاسی شدن اقتصاد و کسب وکار آفت جدی آنست اما از سمت دیگر کسب وکارها با رفتارهای خود تلاش می کنند خودرا در راه متفاوتی نشان بدهند. امید است تا عقلای اکوسیستم و بزرگان آن باتوجه به خطرات پیش روی اکوسیستم، آنرا از افتادن در بازی سیاسی که بطور قطع واکنش نهادهای امنیتی و امنیتی کردن فضای اکوسیستم و محدودیت یا خدای ناکرده نابودی کسب وکارها را در پی خواهد داشت باز دارند.
راستی اگر مهسا امینی در راه ورود به استادیوم سکته کرده بود و فوت شده بود واکنش های این کسب وکارها چگونه بود؟
*پژوهشگر حوزه حکمرانی فضای مجازی و رسانه
منبع: بی بی سرور
مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب